- Μακεδονική δυναστεία
- Η πιο αξιόλογη δυναστεία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (867-1056). Η περίοδος της ακμής της (867-1025) χαρακτηρίζεται από μεγάλες στρατιωτικές επιτυχίες, αξιόλογο νομοθετικό έργο, ρηξικέλευθη κοινωνική πολιτική, πολύτιμα πνευματικά και καλλιτεχνικά επιτεύγματα. Στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής τα σπουδαιότερα κατορθώματα της δυναστείας υπήρξαν η υποταγή του βουλγαρικού κράτους ύστερα από εξαιρετικά σκληρούς αγώνες (1018), και ο αμείλικτος πόλεμος εναντίον τόσο των Αράβων πειρατών της Μεσογείου –με σημαντικότερο αποτέλεσμα την ανακατάληψη της Κρήτης– όσο και των Αράβων χαλίφηδων της Ανατολής, ιδιαίτερα της δυναστείας των Χαμδανιδών. Αυτή οδήγησε τελικά στην ανάκτηση μέρους των ανατολικών επαρχιών, οι οποίες από τα μέσα του 7ου αι. βρίσκονταν στα χέρια του Άραβα κατακτητή. Η εποχή της ακμής των Μακεδόνων αποτέλεσε σταθμό στην ανάπτυξη του διοικητικού συστήματος του Βυζαντίου: ολοκληρώθηκε η οργάνωση του συστήματος των θεμάτων, ενώ η αυτοκρατορική εξουσία, με σειρά νομοθετημάτων, απέκτησε τη μεγαλύτερη της ισχύ και ο κρατικός έλεγχος δέσποζε παντού. Παράλληλα, σε καμία άλλη εποχή το πρόβλημα της μεγάλης ιδιοκτησίας, ιδιαίτερα οξύ και επικίνδυνο, δεν αντιμετωπίστηκε τόσο αποφασιστικά όσο από ορισμένους αυτοκράτορες αυτής της δυναστείας. Οι αυτοκράτορες και οι σπουδαιότερες αυτοκράτειρες της Μ.Δ. είναι με χρονολογική σειρά: Βασίλειος Α’. Βλ. λ. Βασίλειος. Όνομα δύο Βυζαντινών αυτοκρατόρων (1.). Λέων ΣΤ’. Βλ. λ. Λέων. Όνομα έξι αυτοκρατόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (6.). Αλέξανδρος. Βλ. λ. Αλέξανδρος. Αυτοκράτορας του Βυζαντίου. Κωνσταντίνος Ζ’, ο Πορφυρογέννητος. Βλ. λ. Κωνσταντίνος. Όνομα έντεκα αυτοκρατόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (7.). Ρωμανός Α’. Βλ. λ. Ρωμανός. Όνομα τεσσάρων αυτοκρατόρων του Βυζαντίου (1.). Ρωμανός Β’. Βλ. λ. Ρωμανός. Όνομα τεσσάρων αυτοκρατόρων του Βυζαντίου (2.). Νικηφόρος Φωκάς. Βλ. λ. Νικηφόρος. Όνομα τριών αυτοκρατόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (2.). Ιωάννης Α’, Τσιμισκής. Βλ. λ. Ιωάννης. Όνομα οκτώ αυτοκρατόρων του Βυζαντίου (1.). Βασίλειος Β’, ο Βουλγαροκτόνος. Βλ. λ. Βασίλειος. Όνομα δύο Βυζαντινών αυτοκρατόρων (2.). Κωνσταντίνος Η’. Βλ. λ. Κωνσταντίνος. Όνομα έντεκα αυτοκρατόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (8.). Μιχαήλ Δ’. Βλ. λ. Μιχαήλ. Όνομα εννέα αυτοκρατόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (4.). Μιχαήλ Ε’. Βλ. λ. Μιχαήλ. Όνομα εννέα αυτοκρατόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (5.). Ζωή. Βλ. λ. Ζωή. Θεοδώρα. Βλ. λ. Θεοδώρα. Όνομα αυτοκρατειρών του Βυζαντίου (5.). Κωνσταντίνος Θ’, ο Μονομάχος. Βλ. λ. Κωνσταντίνος. Όνομα έντεκα αυτοκρατόρων της Βυζαντινής αυτοκρατορίας (9.).
Dictionary of Greek. 2013.